Je zou het niet verwachten... Voor de 20e keer bezoek ik Indonesië en nu pas ervaar ik een cultuurschok. Pas nu ervaar ik de cultuur zoals de bevolking er hier dagelijks mee te maken heeft. Op dit moment schommel ik tussen fase 3 en fase 4.

Wat zijn de fasen in cultuurschok, wat houden ze in en hoe ervaar ik het?

Fase 1: voor vertrek
Tijdens deze fase is er een gespannen onzekerheid. Het is een onzekere periode. Je moet hard werken en veel voorbereiden, waardoor het chaotisch en stressvol is. Zo kreeg ik vanuit de PABO extra opdrachten die voor vertrek afgerond moesten worden, zoals het lezen van theorie, het maken van een boekverslag en het schrijven van een essay. Daarnaast moest er ook een hoop geregeld worden, zoals de stageschool, het contract, een visum en het ticket.

Fase 2: vakantiegevoel
Deze fase vindt direct na aankomst plaats. Je voelt je opgewonden, bent positief en zit vol energie. Voor mij duurde deze fase maar één dag. Zaterdagavond kwam ik thuis aan en maandag moest ik alweer beginnen. Heel even heb ik wel deze fase (dit gevoel) ervaren.

Fase 3: boosheid
Deze fase wordt ook wel cultuurschok genoemd. Er is sprake van emotionele en lichamelijke inspanning. Het is geen teken van zwakte of falen, maar een teken dat het individu hard aan het werk is om de nieuwe cultuur te leren kennen. Op dit moment vergelijk ik álles wat ik op stage tegenkom met de stage-ervaringen die ik in Nederland heb opgedaan. Hierdoor krijg ik telkens het gevoel van gemis van het Nederlandse onderwijs. Het is hier écht anders.

Fase 4: aanpassing
Tijdens deze fase leer je meer over de nieuwe cultuur. Na een aantal aanpassingen te hebben gedaan aan de cultuur, moet ik nog steeds erg wennen. Zo moet ik bijvoorbeeld een wijde zwarte broek dragen, strak om het been is niet netjes. Daarnaast moet ik een blouse aan met een kraag en een batik patroon. Iedere ochtend bij binnenkomst en iedere middag als ik ga, moet ik alle leerkrachten een hand geven. Ook de directeur geef ik 's ochtends en 's middags een hand, daarbij geef ik 's ochtends aan wat ik die dag ga doen en 's middags geef ik aan wat ik die dag gedaan heb. Iets dat in Nederland niet voorkomt is dat ik nu 's ochtends vroeg vooraan op het schoolplein moet staan om van +/- 270 kinderen een hand te krijgen. Tot slot is het zo dat je in de pauze aangeeft dat je gaat eten, je eet niet zonder het eerst mede te delen.

Fase 5: thuiskeerschok
Tijdens deze fase ga je je opnieuw aanpassen aan je oude vertrouwde omgeving nadat je in het buitenland hebt gewoond en gestudeerd. Het is een omgekeerde cultuurschok.

Ik mis... een computer, smartbord/digibord, whitebord, losse tafels waar je groepjes mee kunt maken, kleur in het lokaal, methodes die je digitaal bij je les erbij kunt gebruiken, mijn eigen kleren waar ik mij comfortabel in voel, een airco in het klaslokaal, 's ochtends rustig op school aankomen, en zo kan ik nog wel even verdergaan...